Çocuklarda Tuvalet Eğitimi - 2


(Uzman Gelişim Psikoloğu Yeşim Çaylaklının Prima Türkiye Uzman Kurulu için hazırladığı makaleden alıntıdır.)

Çocuğunuzun hayatında önemli bir yeri olan tuvalet alışkanlığının keyifli bir sürece dönüşmesi için bazı ipuçları size fikir verebilir:


  • Başlangıç olarak çocuğunuzun çiş ve kakasını hangi aralıklarla yaptığını tespit etmek hatta bunu yazılı hale getirmeniz işe yarayacaktır. Çocuğunuzun çiş ve kakasını yaptığı saatleri (sabah uyandığında, yemekten sonra gibi) tespit ettiğinizde bu saatlerde tuvalete gitmesini hatırlatarak zamanlamayı yapabilmesine yardımcı olabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuz vücudundan gelen sinyallere daha duyarlı hale gelir ve zamanında tuvalete gitmeyi öğrenebilir.

  • Lazımlığı ve tuvaletini tuvalete yapmayı konu eden resimli bir hikaye kitabını çocuğunuzla birlikte okuyabilirsiniz. Tuvaletini yapma ile ilgili adımları kitap sayesinde hatırında tutabilir ve kendisi de kitapta gördüklerini denemeyi isteyebilir.

  • Çocuğunuzun lazımlığını kendi istediği gibi süslemesine (yapışkanlar, resimler vb. ile) fırsat verebilirsiniz. Bu sayede lazımlığın ona özel bir alan olduğunu hisseder.

  • Çocuğunuzun lazımlığa alışması ve tuvalette istediği gibi zaman geçirmesine izin vermelisiniz. Henu¨z tuvaletini yapmasıyla ilgili kasları çok iyi gelişmemiş olduğundan, çocuğunuz lazımlığa oturur oturmaz tuvaletini yapamayabilir veya hepsini bir anda yapamayabilir. Tuvaletini yapamadıysa tekrar deneyebileceğini hatırlatarak, kendi seçtiği zamanda tuvaletini yapabileceğini söyleyebilirsiniz. Banyonuza çocuğunuzun sadece tuvaletini yaparken okuyabileceği kitaplar koyarak beklerken eğlenceli zaman geçirmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca sevdiği oyuncaklardan bazıları da orada kalabilir. Çocuğunuz bu kitaplara bakmak ya da oyuncakları görmek için lazımlığa/tuvalete gitmeyi isteyecektir.

  • Çocuğunuzla birlikte tuvaletini yaparken kimsenin onu rahatsız etmemesi için kapıya asabileceği bir kapı askılığı yapabilirsiniz. Böylece tuvaletini yaparken kimsenin onu rahatsız etmeyeceğinden emin olacaktır.

  • Bezine veda ettikten sonra iç çamaşırı giyebileceğini iç çamaşırlarının istediği renklerde ve üzerlerinde sevdiği karakterlerden olacağını söyleyerek bu konuda heyecanlanmasını sağlayabilirsiniz.

  • Tuvaletin suyuna/lazımlığın içine renkli boyalar (kırmızı ya da mavi renk) eklemeyi deneyebilirsiniz. Çişini yapınca boyanın renginin değiştiğini görmek çocuğunuzun hoşuna gidecek ve bir sonraki çiş zamanını heyecanla bekleyecektir.

  • Çocuğunuz çişini lazımlığa/tuvalete rahat yaptığı halde kakasını yapmaktan çekinebilir. Kakasını yapmak istemiyorsa beziyle lazımlığa oturmasını ve bezine yapmasını isteyin. Bezine yaptıktan sonra birlikte kakasını tuvalete atıp sifonu çekmesini isteyebilirsiniz. Sifonu çekmeyi bir oyun haline dönüştürmemesi için sadece kakasını veya çişini tuvalete yaptıktan sonra sifonu çekebileceğini belirtmelisiniz.

  • Lazımlıktan tuvalete geçerken klozet adaptörü veya basamaklı adaptör kullanabilirsiniz. Basamaklı adaptörler sayesinde çocuk ayağını basamağa koyabilir ve ayakları havada kalmadığı için kendini daha güvende hissedebilir.

  • Çişini ve kakasını tuvalete yapmaya başladığı için renkli bir tebrik kartı hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuz bu kartı istediği bir yere yapıştırabilir ve başarısıyla her gün gurur duyabilir.

Eğer çocuğunuz tuvaletini tuvalete yapmaya direnç gösteriyorsa onu zorlamayın. Duygusal olarak hazır olmadığı ihtimalini hatırlayın. Bir süre ara verin (bazen birkaç hafta hatta ay bile olabilir) ve çocuğunuzun tekrar lazımlığa/tuvalete ilgi göstermeye başladığını gördüğünüzde onu cesaretlendirin.

Anne babaların dikkat etmeleri gereken bir diğer önemli nokta da çocuğunuz lazımlığı/tuvaleti kullanmaya başlasa da arada sırada altına kaçırmaları olacaktır. Bu son derece doğaldır. Her beceri gibi tuvalet alışkanlığını kazanması da zaman alacaktır. Gece yatağını ıslattığında çocuğunuza bunun herkesin başına gelebileceğini anlatmalı onu utandırmak yerine cesaretlendirmelisiniz. Kirlilerini temizlemeye birlikte gitmeli ve merak etme tuvaleti kullanacağın zamanlar da olacak gibi olumlu ve cesaretlendirici bir tavırla ona yaklaşmalısınız. Ayrıca gece yatmadan önce sıvı tüketimini azaltmanızı veya daha erken bir saate çekmenizi, geceleri 2-3 saatte bir (veya çocuğunuzun ihtiyacına göre daha sık aralıklarla) çocuğunuzu uyandırmanızı ve uyanık bir şekilde çişini yapmasını sağlamanız önemlidir. Suya dayanıklı yatak koruyucusu olması temizlik işini kolaylaştıracağından tuvalet alışkanlığı kazanma sürecinde tercih edilebilir.

Son olarak, tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğunuzun hayatında başka değişikliklerin olmamasına dikkat etmeniz önemlidir. Örneğin, yeni bir eve taşınma, kardeş doğumu, kreşe başlama gibi durumlar yeni bir beceri edinmeye çalışan çocuğunuz için fazladan kaygı ve stres yaratabilir.


rsm

Yeşim Çaylaklı

Uzman Psikolog , Çocuk Gelişim Uzmanı

[email protected]


geri
WhatsApp Destek İletişim